Dr hab. inż. Mariusz Szymczak, prof. ZUT z Wydziału Nauk o Żywności i Rybactwa dołączył do grona naukowców naszej Uczelni, którzy otrzymali nominację profesorską.
Prof. dr hab. inż. Mariusz Szymczak jest absolwentem Wydziału Nauk o Żywności i Rybactwa Akademii Rolniczej w Szczecinie gdzie studiował Technologię Żywności i Żywienie Człowieka. W 2004 r. obronił pracę pt. „Analiza składu aminokwasowego odbiałczonych ekstraktów mięsa pstrąga” i uzyskał tytuł magistra w zakresie technologii rybnej i ogólnej. W 2008 r. po publicznej obronie rozprawy pt. „Wpływ podstawowych czynników technologicznych na proces marynowania śledzia” uzyskał stopień doktora w specjalności technologia rybna. Zarówno pracę magisterską, jak i doktorską wykonał pod kierunkiem prof. dr hab. Edwarda Kołakowskiego. Doktorem habilitowanym nauk rolniczych został 8 lat później decyzją Rady Wydziału Nauk o Żywności i Rybactwa.
Zawodowo koncentruje się na technologiach przetwórstwa rybnego, w których wykorzystywane są biologicznie aktywne substancje. Przedmiotem jego badań są właściwości i zastosowanie białek, lipidów, enzymów, hydrolizatów i barwników pochodzących z organizmów wodnych. Zajmuje się również wpływem składowania chłodniczego i zamrażalniczego surowca rybnego na jakość gotowych produktów. W swojej pracy habilitacyjnej opisał wykrycie endogennych proteaz występujących w kąpielach marynujących. Wykazał, że kąpiele - traktowane w przemyśle jako kłopotliwy odpad, są bogatym źródłem tych enzymów, które ze względu na swoje unikalne właściwości, czyli działanie w łagodnie kwaśnym środowisku i niskiej temperaturze, mają szerokie zastosowanie w przetwarzaniu śledzi i innych gatunków ryb. Efektem badań są innowacyjne metody produkcji nowych przetworów rybnych. Za opublikowanie wyników tych badań w 2017 roku otrzymał nagrodę Zachodniopomorskiego Nobla.
Prof. Szymczak jest autorem lub współautorem 50 artykułów naukowych opublikowanych głównie w czasopismach z listy JCR, w tym 3 rozdziały w monografiach w języku angielskim, współredaktorem 2 książek w zagranicznych wydawnictwach, 6 udzielonych patentów krajowych, kolejnych 5 zgłoszeń patentów jest w rozpatrywaniu, 1 know-how przedstawionym na European Seafood Exposition w Brukseli oraz 29 komunikatów konferencyjnych w Polsce i za granicą. Odbył kilka staży w zakładach przetwórstwa rybnego i posiada 3 wdrożenia w przetwórstwie rybnym związane z technologią surimi i konserwowaniem krewetek. Podpisał umowy B+R i wykonał badania dla największych i mniejszych firm z przemysłu rybnego. Obecnie współpracując z przemysłem rybnym opracowuje technologie zwiększające wydajność masy ryb solonych, marynowanych i wędzonych, jak również pełne wykorzystanie śledzi i krewetek. Efektem będą prozdrowotne preparaty do zastosowania w przemyśle oraz do bezpośredniej konsumpcji.
Wypromował dwóch doktorantów oraz był recenzentem dwóch doktoratów, w tym jednego w renomowanym Duńskim Uniwersytecie Technologicznym. Za osiągnięcia naukowe został kilkukrotnie uhonorowany nagrodami indywidualnymi Rektora ZUT pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia. Kierował dwoma projektami naukowymi finansowanymi przez Narodowe Centrum Nauki oraz przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w kilku był głównym wykonawcą, a obecnie jest kierownikiem projektu „Efektywna produkcja niebieskiej żywności z małych, niedostatecznie wykorzystywanych gatunków ryb pelagicznych” w ramach unijnego konsorcjum w konkursie First Joint Co-funded Call for transnational research projects on "The way forward: a thriving sustainable blue economy for a brighter future" (Sustainable Blue Economy Partnership).
Jest współautorem podstawy programowej kształcenia w zawodzie Przetwórca Ryb, był ekspertem merytorycznym e-materiałów do kształcenia zawodowego oraz ekspertem w zakresie zawodu Przetwórca Ryb na Forum Przedstawicieli Partnerów Społecznych organizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji, a następnie na zlecenie Ministra Nauki opracował e-podręcznik dla szkół zawodowych i szkolnictwa wyższego „Wstępne przetwórstwo ryb”, zamieszczony na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Pełni funkcję edytora w dwóch czasopismach naukowych, wykonał kilkadziesiąt recenzji projektów naukowych w różnych konkursach dla NCBiR, MNiSW i zagranicznych instytucji państwowych. Od 2013 r. jest członkiem Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności w Warszawie, a od 2016 r. – członkiem Institute of Food Technologists (USA, Chicago). W latach 2010–2015 był webmasterem strony internetowej swojego wydziału, zaś w latach 2020–2024 pełnomocnikiem Dziekana do spraw e-learningu, oraz członkiem wydziałowych grup ds. Strategii dyscypliny naukowej i Promocji dyscypliny. Od 2023 jest członkiem oraz przedstawicielem ZUT w "Klaster Westpomeranian Greenfield”, który zrzesza producentów żywności w naszym regionie. Jest współzałożycielem działającego od 2012 r. Studenckiego Koła Naukowego Technologii Rybnej i Enzymów - FishBioTech. W ramach działalności dydaktycznej Mariusz Szymczak prowadził wykłady i zajęcia laboratoryjne z przedmiotów: towaroznawstwo produktów rybnych, technologia rybna, podstawy technologii żywności, ogólna technologia żywności, technologia produktów spożywczych fermentowanych, enzymologia, technologia produktów zbożowych, zarys ogólnej technologii żywności oraz podstawy technologii żywności.
Fot. Kamila Kozioł
